Σπύρος Νιάρρος –Ο πρωτοπόρος γιατρός της Δίβρης

Φυσιογνωμίες του χωριού μας που άφησαν τα ίχνη τους στο πέρασμα τους.

Η  Δίβρη, το ιστορικό χωριό των Ριζών, δεν αναφέρεται μόνο για την παλικαριά του, αλλά και για τους ανθρώπους των γραμμάτων και της επιστήμης .

Ένας πρωτοπόρος επιστήμονας ήταν και ο γιατρός Σπύρος Νιάρρος.

Αφορμή να γνωρίσουμε αυτόν το διβριώτη γιατρό μάς έδωσε το βιβλίο του Minella Nini- Doctor i shkencave:”SHENDETESIA NE RRETHIN E SARANDES”  στο οποίο αναφέρονται: Σπύρος Νιάρρος (1865-1917).Γεννήθηκε στη Δίβρη .Τελείωσε στην Αθήνα . Δούλεψε λίγο στις Σέρρες της Μακεδονίας, μετά εργάστηκε στη Δρόβιανη (1891-1910 ).Μερικά χρόνια εργάστηκε με το γιατρό Γιαννάκη Ναθαναήλ από το χωριό Μουζίνα. Η Δρόβιανη ήταν χωριό με ιατρικές παραδόσεις. Είχε γυναίκες νοσοκόμες και φαρμακευτικό πρακτορείο. Πέθανε στο Δέλβινο κατά την επιδημία γρίπης.

Στις παραπάνω χρονολογίες υπάρχει μια διαφορά, γιατί στο βιβλίο του Βασιλείου Μπαρά «Το Δέλβινο» αναφέρεται : « Σπυρίδων Νιάρρος από το 1890 έως 1918 εν Δρόβιανη».

Ο Σπύρος Νιάρρος ήταν γιος του οπλαρχηγού Γιάννη Νιάρρου , ο οποίος αναφέρεται στο Βιβλίο του Δημητρίου Ευαγγελίδου «Η Βόρειος Ήπειρος».

"... εκ Δίβρης δε ο διαπρέψας κατά την επανάστασιν του 1878 οπλαρχηγός Ιωάννης Νιάρρος, ο παππά Τάμαλης ..."

Ο Ιωάννης Νιάρρος υπηρετούσε χωροφύλακας στην Ελλάδα πριν το 1878. Έπαιρνε σύνταξη  τρεις λύρες το μήνα. Ο γιος λοιπόν του οπλαρχηγού, αφού τέλειωσε την κεντρική σχολή της Δίβρης μετέβη στην Αθήνα όπου τέλειωσε το γυμνάσιο με άριστα, τιμής ένεκεν προς τας υπηρεσίας του οπλαρχηγού πατέρα του, πήρε κρατική υποτροφία και σπούδασε στο πανεπιστήμιο, ιατρική. Πήρε το πτυχίο.

Στην Αθήνα ο νεαρός φοιτητής, άγνωστο που και πως ερωτεύτηκε μια κρητικοπούλα, κόρη διάσημου καπετάνιου της Κρήτης, Ματθαίος Μυλωνογιάννης.

Η οικογένεια της όμως δεν ενέκρινε αυτό το γάμο, έτσι οι νέοι «κλέφτηκαν».

Η κόρη, Μαριγώ , ακολούθησε τον αγαπημένο της από την Αθήνα, μέχρι τη Βόρειο Ήπειρο, στις συνθήκες της τουρκοκρατίας .

Έτσι το ερωτικό ειδύλλιο των δυο νέων ένωσε δυο μακρινές πατρίδες, την Ηρωική Κρήτη και την Ηρωική Ήπειρο.

Ήρθαν λοιπόν στη Δίβρη, στους Αγίους Σαράντα και στο Δέλβινο. Δεν βρήκαν όμως καλές συνθήκες και καταλήξανε στη Δρόβιανη, χωριό τότε εξοπλισμένο με σχολεία, υφαντήριο, ταξιδεμένους και μορφωμένους.

Εγκαταστάθηκαν μόνιμα και απέκτησαν έξι τέκνα, τέσσερα κορίτσια και δυο αγόρια.

Γνωστά εγγόνια του γιατρού ήταν ο κτηνίατρος και πρώτος βουλευτής Βασίλης Ζιούπος και ο φαρμακοποιός Γιάννης Σάββας στα Τίραννα ,επίσης ο γνωστός δημοσιογράφος Κώστας Ζάβαλης , η καθηγήτρια Μάρθα Αθανασούλια (Νιάρρου).

Γιοί του γιατρού ήταν ο Ματθαίος Νιάρρος, φαρμακοποιός στη Δρόβιανη, Αλεξάνδρεια και Πωγωνιανή, επίσης ο Δημήτριος Νιάρρος οικονομολόγος ο οποίος πέθανε νέος.

Ο πρωτοπόρος  αυτός γιατρός εργάστηκε σε δύσκολες συνθήκες, όχι μόνο στη Δρόβιανη, αλλά σε όλα τα γύρω χώριά μέχρι τη Δίβρη και τ' άλλα χωριά των Ριζών. Συγκοινωνία δεν υπήρχε όπου και να πήγαινε, πεζοπορεία ή καβάλα σε άλογα ή μουλάρια. Μπορεί να τύχαιναν ασθενείς που να έπρεπε να διανυκτερεύσει στα χωριά, να κακοκοιμηθεί, χωρίς κρεβάτια και σεντόνια, με βελέντζες και με σπάρτινα στρώματα και μαξιλάρια.

Όμως τίμησε τον όρκο του που έδωσε και εργάστηκε παραδειγματικά 28 ολόκληρα χρόνια.

Οι γιατροί εκείνα τα χρόνια στην τσάντα δεν είχαν μόνο το στηθοσκόπειο(ακουστικό), αλλά και φάρμακα πρώτων βοηθειών. Και όταν ο γιος του Ματθαίος τέλειωσε φαρμακοποιός, άνοιξε στη Δρόβιανη φαρμακείο.

Η αυτοθυσία του γιατρού αποδείχτηκε περίτρανη στην επιδημία της ισπανικής γρίπης. Ακούραστος έτρεχε στα χωριά να προσφέρει περίθαλψη στους ασθενείς.

Σαν αποτέλεσμα μολύνθηκε και ο ίδιος (ήταν επόμενο) και απεβίωσε στο Δέλβινο το 1918.

Έφυγε ένας άξιος γιατρός σε νεαρή ηλικία 53 ετών. Δικαιωματικά ο επιστήμονας αυτός πρέπει να θεωρηθεί μάρτυρας της επιστήμης.

Εμείς οι διβριώτες πρέπει να τιμούμε τη μνήμη του και να είμαστε υπερήφανοι για τον πρωτοπόρο επστήμονα του χωριού.

Έτσι ενώθηκαν δυο οικογένειες οπλαρχηγών που άφησαν πολλούς διανοούμενους και αγωνιστές.

Το αγαπημένο ζεύγος εδέησε μετά θάνατον να ταφούν χώρια ο μεν γιατρός στο Δέλβινο(στην πατρίδα του),  η δε σύζυγος στην Πωγωνιανή Ηπείρου (στην Ελλάδα της το 1963) όπου ζούσε με το γιο της φαρμακοποιό.

Χαράλαμπος Κίτσιος

Συνταξιούχος Δάσκαλος

Δίβρη

Απρίλης ,2007